Ryczałt od przychodów – pułapki czyhające na podatnika. Jak temu zaradzić.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jest podatkiem funkcjonującym od dnia 20.11.1998 na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Ryczałt, jako podatek przychodowy różni się od PIT-u między innymi podstawą opodatkowania. Zarówno w PIT liniowym, jak i na zasadach ogólnych podstawą opodatkowania jest dochód (inaczej przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu), w przypadku Ryczałtu mówimy o samym przychodzie. Mimo wysokiej podstawy opodatkowania Ryczałt dalej jest często wybieraną formą opodatkowania, spowodowane jest to jego stawkami.

Stawki opodatkowania są następujące: 17%, 15%, 14%, 12,5%, 12% 10%, 8,5%, 5,5%, 3% i 2%. Każda z wyżej wymienionych stawek jest stosowana dla określonych rodzajów działalności gospodarczej. Przykładowo stawką 17% opodatkowane są przychody osiągane przez wolne zawody (lekarze, prawnicy, weterynarze), a stawką 2% przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny, niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, o których mowa w art. 20 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dzięki relatywnie niskim stawkom przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem najczęściej płacą podatek dochodowy znacznie niższy, niż ci opodatkowani ww. PIT-em.

Jednak skorzystanie z ryczałtu, jako formy opodatkowania stwarza po stronie podatnika ryzyko wyboru nieprawidłowej stawki. Ustalenie prawidłowej stawki Ryczałtu uzależnione jest od kwalifikacji wykonywanej działalności, w szczególności kwalifikacji sprzedawanych towarów i świadczonych usług do właściwego grupowania PKWiU (Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług). 

Ustawa regulująca ryczałt obliguje przedsiębiorcę do samodzielnego przyporządkowania kodów PKWiU w związku z prowadzoną przez niego działalnością. Jest to sytuacja stwarzająca poważne ryzyka, gdyż kwalifikacja, przykładowo konkretnych usług do właściwego grupowania PKWiU w praktyce często okazuje się dla przedsiębiorców nie lada wyzwaniem, a błędne określenie kodu PKWiU wiąże się z wyborem nieprawidłowej stawki opodatkowania ryczałtem.

Sposobem na ograniczenie wyżej wymienionego ryzyka jest uzyskanie interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Wydana interpretacja indywidualna zapewnia określoną w ustawie ochronę wnioskodawcy. W celu uzyskania takiej interpretacji należy wpierw złożyć stosowny wniosek.

Do niedawna wniosek o interpretację indywidualną (w praktyce) należało poprzedzić wnioskiem złożonym do WUS o nadanie symbolu klasyfikacyjnego prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, albowiem organ wydający interpretacje podatkowe – KIS (Krajowa Informacja Skarbowa), żądał od wnioskodawcy zajęcia jednoznacznego stanowiska nt. kwalifikacji statystycznej.  Zastosowanie się przez podatnika do takiego żądania skutkowało de facto brakiem jakiejkolwiek wartości ochronnej dla uzyskanej interpretacji podatkowej. Z kolei brak zajęcia przez podatnika jednoznacznego stanowiska nt. kwalifikacji statystycznej oznaczał pozostawienie wniosku o wydanie interpretacji bez rozpatrzenia.

Po wydaniu przez Naczelny Sąd Administracyjny dnia 26.1.2024 r. wyroku (II FSK 487/23) praktyka ta być może się zmienić na korzyść podatników. Z jego treści wynika bowiem, iż organy podatkowe nie mają możliwości odmowy wydania interpretacji indywidualnej tylko i wyłącznie ze względu na brak podania przez podatnika we wniosku kodu/ów PKWiU. Być może jednak dla zmiany wspomnianej praktyki w KIS konieczne będzie ukształtowanie się jednolitej linii orzeczniczej a to, jeśli w ogóle nastąpi, to niekoniecznie szybko.

Oczywiście sama opinia GUS jest niewystarczająca, gdyż pełni jedynie funkcje pomocniczą w całym procesie ustalania właściwej stawki ryczałtu. W celu minimalizacji opisanych powyżej ryzyk podatkowych rekomendujemy złożenie również wniosku do KIS (Krajowej Informacji Skarbowej) o wydanie tzw. indywidualnej interpretacji podatkowej (o czym była już mowa wcześniej).

Naturalnie, sporządzenie każdego z tych wniosków samodzielnie jest możliwe, jednak bardzo ważne jest by były one precyzyjne. W szczególności konieczne jest rzetelne zdefiniowanie zakresu prowadzonej działalności. Wniosek do KIS wymaga też podania własnego stanowiska prawnego w sprawie.

Mając na uwadze z jednej strony istotne ryzyka związane z wyborem nieprawidłowej stawki ryczałtu zaś z drugiej strony wymierne korzyści w postaci optymalnego opodatkowania podatkiem dochodowym, zachęcamy do skorzystania z profesjonalnych usług Kancelarii, która może zapewnić Państwu najwyższy poziom bezpieczeństwa w relacjach z fiskusem i pozwoli na uniknięcie negatywnych konsekwencji mogących wiązać się z samodzielną interpretacją przepisów prawa podatkowego.